De Gezonde volwassene; van modus naar mens. Onderzoek en effecten van en voor de Gezonde volwassene

Anne-Marie Claassen
Mediant

Kernwoorden

PPI’s, welbevinden, Gezonde volwassene, module

Tags doelgroep

Volwassenen

Tags thematiek en problematiek

Persoonlijkheidsstoornissen, Trauma en PTSS, Stemmingsstoornissen

Beknopte samenvatting van het symposium

In dit symposium gaan we in op de Gezonde volwassene. Dat doen we door zowel recent onderzoek te bespreken alsmede de reden te duiden waarom de Gezonde volwassene aan populariteit heeft gewonnen. De directe interventies om de Gezonde volwassene te vergroten en versterken zijn positieve psychologische interventies (PPI’s). Het vergroten van de gezonde volwassene is belangrijk omdat het aansluit bij het verminderen van klachten en de toename van welbevinden . Dit zal aangetoond worden via onderzoeksresultaten waaruit blijkt datde toename van de functionele modi (de gezonde volwassene en het blije kind) samenhangt met zowel de toename van welbevinden als de afname van klachten. Het gaat om resultaten uit het onderzoek van de Boerhavenkliniek bij cliënten met complexe persoonlijkheidsproblematiek, waar gewerkt wordt met schematherapie en elementen van de positieve psychologie.. De laatste spreker heeft vorig jaar de subsidie gekregen vanuit de VSt en zal haar eerste bevindingen presenteren. Dit onderzoek is uitgevoerd in de eindfase van de schematherapie.
Conclusie van dit symposium zal zijn dat direct werken met het versterken van de Gezonde volwassene als dat de module in de eindfase van een schematherapie belangrijk is om tot tevredenheid en welbevinden te komen van zowel cliënt als therapeut.

De Gezonde volwassene: een buffer voor de toekomst.

Yvonne Versluis
Zuyderland MC

Kernwoorden

module Gezonde volwassene

Introductie

Deze lezing is in lijn van de populariteit van dit onderwerp gezien zij met haar voorstel de onderzoek- subsidie van de verenging eind 2020 binnen haalde.
In januari 2021 startte binnen Zuyderland GGZ het onderzoek ‘Schematherapie en de Gezonde Volwassene’. In een reeks van experimental casestudies wordt gekeken naar de haalbaarheid en effectiviteit van de gelijknamige behandelmodule (Broersen & Claassen, 2019). In deze studie is ook de tevredenheid van zowel cliënten als therapeuten meegenomen. De spreker zal haar (voorlopige) resultaten van de single case experimentele studie presenteren

De module ‘Schematherapie en de Gezonde Volwassene’ is bedoeld voor patiënten met persoonlijkheidsstoornissen of andere chronische psychopathologie die worstelen met negatieve patronen in hun leven en hun welbevinden en veerkracht willen vergroten. De oefeningen in het gebruikte behandelprotocol richten zich op positieve ervaringen en gevoelens, die zorgen voor een ‘buffer’ tegen ongezonde gedragspatronen. De behandelmodule is gebaseerd op drie pijlers van welbevinden, namelijk: (1) Het vermogen om meer tevredenheid en kalmte te ervaren, zodat patiënten beter kunnen omgaan met hun eigen ‘gevoelige snaren’ (schema’s) en stress. (2) Werken aan vriendelijkheid voor hetzelf en het milder maken van de ondermijnende kant (zelfcompassie) (3) Het leren kennen van persoonlijke waarden en waardengericht leven op de lange termijn. Die persoonlijke waarden geven aan wie de patiënt als persoon wilt zijn, de manier waarop hij of zij in het leven wilt staan. Ze bieden een ‘kompas’ voor de Gezonde Volwassene.

Materiaal en methodes

powerpoint

Resultaten

nog te onderzoeken. Module is inmiddels afgerond bij 10 clienten en lopende bij 5 clienten.

Discussie en conclusie

nog te onderzoeken

Klinische implicaties

Het effect voor schematherapie met de inzet van de module

Referenties en literatuur

Broersen, J. & Claassen, A.M.T.S. Werkboek module Schematherapie en de Gezonde volwassene (2019). Houten: Bohn Stafleu van Loghum

Claassen, A.M.T.S. & Broersen, J. Handleiding module Schematherapie en de Gezonde volwassene (2019). Houten: Bohn Stafleu van Loghum

De module Schematherapie en de Gezonde volwassene

Yvonne Versluis
Zuyderland MC

Kernwoorden

PPI’s, gezonde volwassene, module

Introductie

Deze lezing zal kort ingaan op de inhoud van de module, de positionering van de module ten opzichte van de andere meer protocollaire schematherapie of toegepaste schematherapie. Het is een opmaat naar de lezing over de onderzoeksresultaten van de module in de eindfase van schematherapie bij clienten met ernstige depressie.

Materiaal en methodes

powerpoints
korte oefening (imaginatie)

Resultaten

zal de volgende spreker noemen

Discussie en conclusie

nog niet gepubliceerd

Klinische implicaties

– wat de module kan betekenen in de eindfase van schematherapie

Referenties en literatuur

Yvonne Versluis, in prepp

De Gezonde volwassene: een voorspeller en beschermer

Anne-Marie Claassen
Mediant

Kernwoorden

PPi’s, welbevinden, effectiviteit

Introductie

Deze lezing zal gaan over de verschillende onderzoeksresultaten die bewijs leveren dat het aangaan van een intensieve klinische schematherapie met PPI’s positief effect resulteert op de toename van de gezonde modi en hoe deze samenhangen met zowel de afname van klachten als de toename van welbevinden. En dat de afname van sommige disfunctionele modi wel samen hangen met de een, maar niet met de ander (klachten en welbevinden). Daarnaast wordt een eerste schets gegeven van de resultaten van een lange termijn onderzoek. Het gaat dan om resultaten over klachten, welbevinden en modi van 2 tot 8 jaar na behandeling.

Materiaal en methodes

powerpoint

Resultaten

nog in analyse. De nameting is recent afgerond.

Discussie en conclusie

• belang van lange termijn onderzoek
• effect van schematherapie op lange termijn op het welbevinden.

Klinische implicaties

weten we nog niet.

Referenties en literatuur

Roel Pietersen en Karin TImmerman, lange termijn effecten van klinische schematherapie (in prepp)

De Gezonde volwassene; van modus naar mens

Karin Timmerman
Mediant

Kernwoorden

PPI’s, tweecontiunamodel, welbevinden, effectiviteit klinische schematherapie.

Introductie

Deze lezing zal een kader geven over de ontwikkelingen in de schematherapie ten aanzien van de Gezonde volwassene. De populariteit van het onderwerp (psyflix) en de voordelen van het werken met PPI’s. Het twee-continuamodel zal worden uitgelegd aan de hand van onderzoek: Geestelijke gezondheid wordt al sinds jaar en dag door de WHO beschreven als het afwezig zijn van klachten en het aanwezig zijn van welbevinden. Er worden voorbeelden gegeven van PPI’s en de accentverschillen met de meer klachtgerichte oefeningen binnen de schematherapie. Er wordt een korte demonstratie gegeven met de zaal om dit accent verschil voelbaar te maken. Het zal een imaginatie-oefening zijn. Daarna zal de lezing zich richten op context geven aan de onderzoeksresultaten die de volgende spreker zal presenteren. Het gaat om de database van de clienten opgenomen op de Boerhavenkliniek en de verschillende onderzoeksvragen die in de loop van de jaren zijn gepasseerd en waar we ons klinische programma op hebben aangepast. Met name de resultaten aangaande de groei van de gezonde modi staan centraal.

Materiaal en methodes

• powerpoint
• lezing
• imaginatieoefening met de zaal.

Resultaten

In de onderzoeken van Schaap e.a. (2016), Wolterink & Westerhof (2018) en Paghoe, Timmerman, Claassen & Westerhof (in prep) zijn de effecten van de klinische schematherapie in een naturalistisch, prospectief, within subjects design gemeten in 4 metingen. Een voormeting bij opname, een tussenmeting bij 6 maanden, een eindmeting bij ontslag na een jaar behandeling en een follow up meting. Schaap e.a. (2016) hebben op veel parameters van zowel pathologie als welbevinden (BSI, YSQ SMI, YCI, YRAI, YPI, MHC-SF) de effecten van de klinische schematherapie onderzocht, N=67 (inclusief drop outs). De doelgroep is beschreven als clienten met complexe persoonlijkheidspathologie, die vast zijn gelopen op meerdere levensgebieden en bij wie eerdere behandeling onvoldoende effect heeft gehad.
Uit het onderzoek van Wolterink & Westerhof (2018), N=106 (inclusief drop outs) blijkt dat de psychopathologie (SMI) en klachten (BSI) van begin- tot tussenmeting met een kleine effectsize afnemen en van tussen- tot eindmeting met een middelgrote effectsize afnemen. Tussen de eindmeting en de follow-up meting nemen de psychopathologie en de klachten weer wat toe maar de afname van begin- tot follow-up meting blijft significant met een middelgrote effectsize.

Werkzame elementen van klinische schematherapie bij cliënten met ernstige persoonlijkheidsproblematiek. Door Peter Hoekenga (in press). Een exploratief onderzoek vanuit cliëntenperspectief middels de Q sort methode. Waarbij er 3 verschillende groepen van clienten te onderscheiden zijn: een groep gericht op inzicht en verwerking, een groep die gericht is op verbondenheid met de groep en een groep die zich meer richt op eigen regie en richting. We zullen nog analyses maken over hoe de GV zich in deze groepen manifesteert.

Discussie en conclusie

• hoe sneller de GV groeit hoe meer effect op het einde van de behandeling
• intensieve schematherapie loont op langere termijn
• hoe je ppi’s vorm geeft in je behandeling

Klinische implicaties

• deeltijdnazorg met limiet aan behandeling
• uitleg over gezondheid en meer ontspanning geeft minder zelfbeschadigend gedrag
• Uitvragen van de verwachtingen van clienten kan een voorspelling geven in de klinische praktijk over de toename van gezonde modi en afname van destructieve modi.

Referenties en literatuur

Claassen, A. & Pol, S.M, 2015 (red). Schematherapie en de Gezonde Volwassene. Positieve technieken uit de praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum

Schaap, Chakhssi & Westerhof (2016). Inpatient Schema Therapy for Nonresponsive Patients With Personality Pathology: Changes in Symptomatic Distress, Schema’s, Schema Modes, Copings Styles, Experiences Parenting Styles and Mental Wellbeing. American Psycholgical Association 0033-3204/$12.00, http://dx.doi.org/10.1037/pst00000056
Wolterink & Westerhof (2018). Verandering van Schemamodi en klachten bij clienten met complexe persoonlijkheidsproblematiek. Een naturalistische volgstudie in een klinische setting. Gedragstherapie, jaargang 51, nummer 1, maart 2018
Phagoe, S.A. MSc, K. Timmerman MSc, Drs. A.M. Claassen en Prof. Dr. G.J. Westerhof. Samenhang welbevinden en modi in klinische schematherapie bij complexe persoonlijkheidspathologie. (in Press)