Schematherapiecongres 2017

Een dag vol verbinding, (h)erkenning, spontaniteit & spel

Wat is het toch bijzonder om een hele dag door te brengen met collega’s die allemaal affiniteit hebben met schematherapie! Vrijdag 20 september was de achtste editie van het tweejaarlijkse schematherapiecongres van de VSt en de Vlaamse Vereniging voor Schematherapie in de Jaarbeurs in Utrecht. Bij binnenkomst hangt er direct een welkome, warme sfeer. Het doet herinneren aan de sfeer van een reünie of een andere feestelijke bijeenkomst: overal vinden ontmoetingen plaats en worden mensen aan elkaar voorgesteld.

De dag wordt geopend door voorzitster Marleen Rijkeboer, die ons bewust maakt van het feit dat het schematherapiecongres volgeboekt is en de vereniging een sterke groei doormaakt. Inmiddels hebben we 1100 leden en de groei zet zich gestaag voort. Bij de volgende editie een is grotere zaal nodig!

Arnoud Arntz doet de kick-off met nieuwe bevindingen met betrekking tot de basisbehoeften en introduceert het “Seven Needs”-model van Dweck, dat vervolgens vergeleken wordt met de vijf basisbehoeften zoals oorspronkelijk geformuleerd door Young. “Self-coherence” (de behoefte om jezelf en de wereld om je heen te begrijpen) en de behoefte aan rechtvaardigheid (“fairness”) worden voorgesteld als mogelijke aanvulling op de vijf oorspronkelijke basisbehoeften van Young. Daarnaast komt Arntz met verfijndere definities van de copingmodi, die de begrippen overcompensatie, overgave en vermijding mogelijk kunnen vervangen. Deze update van de theorie leidt tot een betere basis voor de formulering van schemamodi en dus tot een betere dekking van de psychopathologie, waardoor we de patiënten nog beter kunnen gaan begrijpen. Tenslotte worden nieuwe bevinden gedeeld over de effectiviteit van verschillende vormen van groepsschematherapie.

Susan Simpson neemt vervolgens het stokje over met het onderwerp burn-out en legt het verband uit tussen basisbehoeften, schema’s en schemamodi van therapeuten en hun risico’s op burn-out. Zij geeft uitleg over het ontwikkelen van een “stress-mindset” in de vroege jeugd, wat vervolgens een kwetsbaarheid kan worden voor het ontwikkelen van burn-out op latere leeftijd. Een straffende opvoedstijl, emotionele verwaarlozing, overbeschermd opgevoed worden, parentificatie en aan te hoge eisen moeten voldoen hebben een negatieve invloed op het leren omgaan met stress.

Na een goed verzorgde pauze is het tijd voor de workshops. Een greep uit het brede aanbod: Remco van der Wijngaart gaat in op het verfijnen van de empathische confrontatie met ruimte om te oefenen in rollenspellen, Heleen Grandia geeft een interactieve workshop over het tekenen van schemamodi en Linda Hummel en Hellen Hornsveld leren ons hoe we EMDR en schematherapie kunnen combineren. Het symposium dat door Arnoud Arntz geleid wordt, laat zien dat er veelbelovende resultaten worden behaald bij een aantal onderzoeken waar schematherapie ingezet wordt bij een dissociatieve identiteitsstoornis of wanneer een persoonlijkheidsstoornis samengaat met depressie of met alcoholafhankelijkheid. Marjon Nadort, Hannie van Genderen en Maria Rocher bespreken hun zorgen over de “wildgroei” die ontstaat wanneer de toepassing van schematherapie in de praktijk te sterk afwijkt van de werkwijze zoals die wetenschappelijk onderzocht is. Hélène Bögels en opnieuw Hannie van Genderen bespreken een aantal concrete tips om als psycholoog menselijk te blijven, zonder daar een te hoge prijs voor te betalen. Na de workshops wordt Michiel Boog nog beloond met de Young Arntz Investigator Award voor zijn mooie onderzoek en enthousiasmerende verhaal over schematherapie bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid.

Tussendoor is er een uitgebreide pauze met een goedverzorgde lunch. Het is prachtig weer buiten en doordat er voldoende tijd is tijdens de lunch, is er genoeg ruimte om bij te praten met collega’s, te leren van elkaars ervaringen tijdens de workshop en het bekijken van de verschillende stands. Voldaan en met een stapeltje werkboeken verlaten we, na het bijwonen van de ALV, met een zeer voldaan gevoel de Jaarbeurs.

Door: Micky Kuijer en Maarten Pauwels, deelnemers en commissie voorlichting & communicatie