Schematherapie & Dramatherapie: Corrigerende ervaringen in de spelwerkelijkheid

Katrin Bange en Karin Hilderink

Trefwoorden: Dramatherapeutische technieken, Embodiment, Kindmodi, Gezonde volwassene, Rescripting in de spelwerkelijkheid

Inhoud workshop
Dramatherapie maakt gebruik van ervaringsgerichte werkvormen en expressietechnieken zoals rollenspel, improvisatie- en psychodramatechnieken. Er is enige evidentie dat dramatherapie effectief is bij het oproepen van emoties (Keulen-de Vos, van den Broek, Bernstein, Vallentin & Arntz, 2017). In schematherapie is het sturen op contact met de eigen gevoelens en behoeften middels experiëntiële technieken een belangrijke pijler in de therapie, waardoor deze therapie goed gecombineerd kan worden met dramatherapie (De Gruijter, 2020). In dramatherapie kan door middel van het ‘doen alsof’ een spelwerkelijkheid worden gecreëerd, die niet de realiteit is, maar waarbinnen de opgedane ervaringen wel echt zijn. In deze spelwerkelijkheid is het mogelijk gevoelens, gedachten en behoeften te ervaren in een veilige context en er bewust bij stil te staan. Het lichaam is hierin een belangrijk instrument en informatiebron. Deze, emotionele en lijfelijke ervaringen binnen de spelwerkelijkheid, kunnen bijdragen aan het vergroten van het inzicht in en het bewerken van schema’s en modi. Binnen spel kan er geëxperimenteerd en geoefend worden met nieuw gedrag, waardoor het vermogen tot zelfexpressie en verbinding met anderen kan worden vergroot. Er kunnen nieuwe, alternatieve scripts worden geënsceneerd, waardoor een corrigerende, emotionele ervaring kan worden opgedaan. In deze workshop ervaar je, hoe dramatherapeutische technieken en werkvormen worden geïntegreerd in de schematherapeutische behandeling. Het accent zal daarbij liggen op de relatie tussen de gezonde volwassene en de kindmodi. Deze relatie, waarin het valideren van behoeften van het kwetsbare kind centraal staat, blijkt een belangrijke voorspeller voor de effectiviteit van schematherapie (Yakin, Grasman & Arntz, 2020). Je maakt kennis met werkvormen om het contact met de kindmodi, emoties en (onvervulde) behoeften tot stand te brengen en de gezonde volwassene te versterken. In deze workshop zul je in de aangeboden werkvormen afwisselend participeren als toeschouwer en deelnemer. Ook krijg je de gelegenheid om binnen een veilige sfeer zelf te oefenen met het aanbieden van nieuwe experiëntiële werkvormen en het verfijnen van je vaardigheden. Wij zullen toepassingsmogelijkheden bespreken en natuurlijk ook ruimte maken voor het blije kind.

Leerdoelen

Je krijgt zicht op toepassingsmogelijkheden om dramatherapie en schematherapie te integreren;
Je breid je repertoire aan experiëntiele werkvormen uit;
Je vergroot je vaardigheden om dramatherapeutische technieken in te zetten;
Je ervaart zelf het effect van de werkvormen.

Werkvormen

Energizers- verbondenheid en plezier in de groep ervaren;
Embodiment- belichaamd vormgeven en spelen van modi;
Tableau vivant van ouder/ kind relaties;
Rescripting in de spelwerkelijkheid met een groep;
De gezonde volwassene in actie.

Literatuur

De Gruijter, E. (2020). Schematherapeutische dramatherapie. In: Roelofs, J., van Wijk-Herbrink, M., & Boots, A. (2020). Toegepaste schematherapie bij kinderen en adolescenten (p. 161-160). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Keulen-de Vos, M., van den Broek, E., Bernstein, D., Vallentin, R. & Arntz, A. (2017). Evoking emotional states in personality disordered offenders: An experimental pilot study of experiential drama therapy techniques. The Arts in Psychotherapy , 53, p. 80–88.
Yakin, D., Grasman, R., & Arntz, A. (2020). Schema modes as a common mechanism of change in personality pathology and functioning: Results from a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 126, 103553.