Schematherapie bij adolescenten; verschillen, overeenkomsten, groepen en systemen
Odette Brand-de Wilde en Sigrid Geertzema
Trefwoorden: Adolescentie, ontwikkeltaken, temperament, systemen, groepsschematherapie
Inhoud workshop
Schematherapie is een opkomende behandelmethode voor adolescenten. De adolescentie beslaat tegelijkertijd de periode van 10-22 jaar, wat in zichzelf al verschillen met zich meebrengt. Met de eerste geschreven boeken (Loose et al., 2015; Roelofs et al., 2020) en eerste studies naar groepschematherapie (Roelofs et al., 2020; Brand & Geertzema, 2020) en schematherapie binnen het behandelklimaat van de gesloten jeugdzorg (Roelofs et al., 2020) zijn er naast concrete handvaten voor behandelaren ook de eerste bewijzen dat de methode goed verdragen wordt en ook positieve behandeleffecten laat zien. Het belang van vroeg interventie bij persoonlijkheidsproblematiek wordt steeds meer onderkend. In de vroege adolescentie kan je stuiten op gedragsproblemen die nog anders geclassificeerd worden. Met een behandeling gericht op een gezonde ontwikkeling van de persoonlijkheid zouden ook deze gedragsproblemen goed ondervangen kunnen worden. Het theoretisch kader van schematherapie dat gericht is op de behoeften van kinderen en jeugdigen, verbonden aan een krachtgerichte aanpak lijkt goed aan te sluiten bij deze problemen. In deze workshop worden zowel de kansen als uitdagingen in het werken met adolescenten besproken. Wij nemen u mee in het theoretisch kader van schematherapie en het werken met modi en schema’s met jongeren. Hierbij is speciale aandacht voor de rol van temperament, ontwikkelingsstoornissen, leerproblemen en ontwikkeltaken. Daarnaast bespreken we de rol en gezondheid van de van nature aanwezige modi. We verdiepen via het bekijken van schematherapie bij adolescenten als een integrale behandeling met individuele en/of groepstherapie, het betrekken van het systeem via schematherapeutische ouder-coaching of inbedding op een leefgroep of school. We zullen oefenen met het in kaart brengen van een modusmodel met een jongere, het uitwerken van modussequenties, mode-clashes en uitvoeren van experientiele oefeningen en groepschematherapie bij adolescenten met speciale aandacht voor het opbouwen van de gezonde kanten; het blije kind, de zorgzame kant en de verstandige kant. Hierbij zullen we veel gebruik maken van modus-beeldmateriaal en spelmaterialen.
Leerdoelen
- Na deze workshop weet ik wanneer ik kies voor schematherapie voor adolescenten in plaats van bijvoorbeeld een CGT-behandeling;
- Na deze workshop ken ik de risico’s en beperkingen of voorwaarden van schematherapie bij adolescenten;
- Na deze workshop weet ik waar natuurlijke modi, temperaments- en ontwikkeling een plek krijgen in het modusmodel als ook de reguliere ontwikkeltaken;
- Na deze workshop weet ik dat schematherapie voor adolescentie een grote overlap heeft met schematherapie voor volwassenen en waar er aanpassingen nodig zijn;
- Na deze workshop kan ik modusgericht werken met adolescenten en hun systemen
- Na deze workshop ken ik het belang van regulatie bij adolescenten en hoe ik dit o.a. via spel kan opbouwen.
Werkvormen
Theorie via powerpoint presentatie
Demonstraties
Werken in subgroepen:
Uitwerken van modussequenties en mode-clashes
Uitvoeren van imaginatie bij rescripting bij een adolescent en variaties hierop met spel- en/of beeldend materiaal
Uitvoeren/leiding geven aan groepschematherapie bij adolescenten
Literatuur
- Schematherapie bij kinderen en jongeren, 2015. Loose, Graaf en Zarbock. Nieuwezijds B.V. 978-9-0571-2419-8.
- Toegepaste schematherapie bij kinderen en adolescenten, 2020. Roelofs, van Wijk-Hebrink en Boots. BSL, Houten.978-90-368-2528-3.
- Odette Brand-de Wilde & Sigrid Geertema (2020). Groepsschematherapie bij adolescenten met een Borderline Persoonlijkheidsstoornis. Kinder & Jeugd Psychotherapie, 47, 1, 36-48.