Faalruimte creëren: ervaringen met een Engelstalig aanbod van een schemagroep voor cultureel diverse doelgroep

Evelien Schouten1, Wypkjen de Snoo – Glas1
1. Arkin NPI

Kernwoorden

Engelstalig, groepsbehandeling, culturele diversiteit

Kennisniveau deelnemers

alle niveaus

Tags doelgroep

Volwassenen

Tags thematiek en problematiek

Persoonlijkheidsstoornissen, Diversiteit, Overig

Workshop

Leerdoelen

  • Schroom overwinnen om een behandeling aan te bieden voor niet-Nederlandse clienten: het creëren van faalruimte!
  • Inzage in specifieke aspecten van een schemagroep met cultureel diverse cliënten
  • Leren van de praktijk: omgaan met culturele diversiteit

Werkvorm

  • Informatie over opzet van het programma
  • Oefenen
  • Discussie over thema’s:
    • aarzelingen bij behandelaren om in het Engels te behandelen: begrijpen we elkaar?
    • bijzonderheden van de doelgroep

Volgens het CBS is 16,2 procent van onze bevolking in het buitenland geboren en naar Nederland gemigreerd. Echter, het aanbod van psychotherapie voor cliënten die aangewezen zijn op behandeling in het Engels, is schaars. We bemerken bij onszelf en collega’s schroom om behandelingen in het Engels aan te gaan, waardoor de wachttijd oploopt. Komt dit door de taalbarrière of speelt er meer? Kan een groep hierin iets toevoegen? En wat beleven cliënten aan elkaar?

We zijn gestart met een groep van 8 cliënten, het best te karakteriseren als expats. De meesten zijn in verband met werk, studie of een relatie naar Nederland gekomen. Afkomst is heel divers, uit bijna alle continenten. Het Engels is voor de meesten hun tweede taal. De problemen in de persoonlijkheid zijn grofweg vergelijkbaar met onze Nederlandstalige cliënten. De migratie en andere ingrijpende gebeurtenissen lijken het vastlopen in de vaak al bestaande patronen te versterken. De verschillende culturele referentiekaders zijn regelmatig onderwerp van gesprek. Wat is ‘normaal’ voor iemand?  De taalbarrière kan belemmerend zijn, maar ook een verdieping geven, doordat er verder wordt doorgevraagd en uitgeplozen wat iemand bedoelt.

Onze ervaring is dat cliënten veel waarde hechten aan het contact in de groep: herkenning, steun ervaren en ruimte krijgen om eigen ervaren echt te onderzoeken. Er kan herkenning ontstaan op punten als oorlog en rampen, religie, of een opvoedstijl gekenmerkt door focus op prestatie en gebrek aan bevestiging.

En hoe zit het met onze aarzeling om in het Engels te werken met clienten die een ander cultureel referentiekader hebben? Het is zonder meer een extra uitdaging, maar zowel de groep zelf als het werken met een protocol zijn helpend.

Literatuur
  • Schroder, A. (2025). ‘In Indonesië wordt weinig over emoties gesproken. Psychiatrie in Indonesië: schaarste, Stigma en vooruitgang’. Tijdschrift De Psychiater, nr 14, maart.
  • Van Acker, M. Boiger, J. De Leersnyder en B. Mesquita, (2024); Hoe emoties verschillen tussen culturen (hoofdstuk 8).  Uit Handboek Culturele psychiatrie en psychotherapie; J. De Jong en R. van Dijk, Utrecht, Boom.
  • Bercht, A. (2024) ‘Vooral cultuur vormt ons gevoelsleven; interview Batja Mesquita’. De Psycholoog, vakblad Nederlands Instituut van psychologen; jaargang 59, nr 8.
  • Woerkom, M. van; Koch, M; Dil, L. (2023). ‘Ver van huis, samen in Amsterdam. Engelstalige schematherapie-groepen in een ambulante setting’. Tijdschrift voor Psychotherapie, Boom uitgeverij; 49 (5), blz 348-360
  • Genderen, H van; Jacob, G.; Seebauer, L. (2023) ‘Patronen doorbreken. Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen’. Tweede geactualiseerde editie. Amsterdam; Uitgeverij Nieuwezijds.
  • APA (2022) Cultural formulation Interview (kern-CFI); uit Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5TR), Nederlandse vertaling, vijfde editie. p/a Boom, Amsterdam.