Experiëntiële traumabehandeling binnen schematherapie: evidence based beslissen

Lucas Colleye1, Martine Daniëls1
1. NPI, specialist in persoonlijkheidsproblematiek

Kernwoorden

trauma, experiëntiele technieken, tijdlijn-route, EMDR-therapie

Kennisniveau deelnemers

alle niveaus

Tags doelgroep

Kinderen en adolescenten, Volwassenen, Ouderen

Tags thematiek en problematiek

Persoonlijkheidsstoornissen, Transdiagnostisch, Trauma en PTSS

Workshop

Basisschoolkinderen leren over de growth mindset; wanneer iets niet meteen lukt, betekent dit dat je ergens moeite mee hebt, maar nog steeds bezig bent het te begrijpen of op te lossen. Dit creëert ruimte om te experimenteren, te leren en te groeien. Waar falen klinkt als een eindpunt, biedt groeiruimte een perspectief op ontwikkeling en vooruitgang. Waar worstelen wij zelf mee als schematherapeuten, of weten we misschien simpelweg nog te weinig van? Waar ligt onze groeiruimte?

De laatste jaren is er steeds meer evidentie dat het behandelen van traumatische ervaringen een effectieve aanpak is in het verminderen van persoonlijkheidsproblematiek (Daniëls et al., 2025; Hafkemeijer, De Jongh, Van der Palen, & Starrenburg, 2020). Binnen schematherapie is traumaverwerking middels Imaginatie met Rescripting (ImRs) al vaak een onderdeel van de behandeling. Maar hoe kun je vormende ervaringen zo goed mogelijk opsporen? En welke interventies zijn nog meer effectief?

In deze workshop laten we zien hoe je traumatische c.q. schemavormende ervaringen van onze patiënten explicieter en gerichter kunt opsporen en behandelen. We introduceren de Tijdlijn-route als zoekstrategie, een techniek afkomstig uit EMDR-therapie. Deze methode helpt therapeuten om samen met de patiënt de kernmomenten te vinden die ten grondslag liggen aan specifieke schema’s.

Verder breken we een lans voor diverse experiëntiële technieken naast ImRs waarmee schemavormende ervaringen verwerkt kunnen worden. Denk aan historisch rollenspel, stoelentechniek met de kwetsbare kind-modus, maar ook EMDR-therapie (Young, Zangwill, & Behary, 2002). Deelnemers leren theoretisch- en wetenschappelijk onderbouwd kiezen voor specifieke interventies.

Leerdoelen

Na deze workshop kunnen deelnemers:

  • De Tijdlijn-route toepassen als zoekstrategie voor relevante schemavormende ervaringen.
  • Een theoretisch- en wetenschappelijk onderbouwde beslisboom hanteren t.a.v. keuzes voor specifieke experiëntiële technieken.

Werkvormen

De workshop combineert theorie en praktijk, waarbij deelnemers actief betrokken worden. Werkvormen zijn:

  • Korte theoretische inleiding
  • Demonstratievideo van de Tijdlijn-route
  • Casusgericht oefenen met de Tijdlijn-route
  • Plenaire uitwerking beslisboom voor het inzetten van experiëntiële technieken
  • Bespreking en reflectie/vragen

Deze workshop is geschikt voor zowel beginnende als ervaren schematherapeuten die hun vaardigheden in traumaverwerking willen verdiepen. Ervaring met EMDR-therapie is niet nodig.

Literatuur

Daniëls, M., Meewisse, M. L., Nugter, A., Rameckers, S. A., Fassbinder, E., & Arntz, A. (2025). Imagery Rescripting (ImRs) and Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) as treatment of childhood-trauma related post-traumatic stress disorder (Ch-PTSD) in adults: effects on Schema Modes. European Journal of Psychotraumatology, 16(1), 2454191.

Hafkemeijer, L., De Jongh, A., Van der Palen, J., & Starrenburg, A. (2020). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) in patients with a personality disorder. European Journal of Psychotraumatology, 11(1), 1838777.

Young, J. E., Zangwill, W. M., & Behary, W. E. (2002). Combining EMDR and schema-focused therapy: The whole may be greater than the sum of the parts.