Verbinding Voorop – Schematherapeutisch werken en relationele zorg als basis voor het forensische leefklimaat

drs Marit van der Ven¹, Henk Wien^2
1Tactus Verslavingszorg, ²Tactus

Kernwoorden

Schematherapie, relationele zorg, ontwikkeling, coaching

Doelgroep

Kinderen en adolescenten, Volwassenen, Ouderen

Thematiek en problematiek

Persoonlijkheidsstoornissen, Verslaving, Trauma en PTSS, Forensisch, (Licht) verstandelijke beperkingen, Diversiteit, Overig

Kennisniveau deelnemers

alle niveaus

Workshop

Veiligheid creëer je met een heel team: van psychiater tot sociotherapeut, van werkmeester tot psychomotorisch therapeut. De verbinding met onze cliënten, mensen die zoveel onveilige situaties hebben meegemaakt, is daarbij van cruciaal belang.Schematherapie in combinatie met Relationale Zorg focust zich op het aangaan van een veilige hechtingsrelatie met de cliënt. Hierbij probeer je hem zoveel mogelijk te voorzien in zijn emotionele basisbehoeften. Dit gebeurt in elke relatie die de cliënt in het klinische traject aangaat in verschillende mate. Als ‘good enough parent’ met de mogelijkheden en beperkingen van je eigen functie ga je de cliënt ‘gently pushen’ om te verwerken wat hijheeft gemist en zich te richten op het behalen van zijn levensdoelen. De verbinding maken we ook onderling. We trainen ALLE medewerkers van de Piet Roordakliniek vanuit deze visie. We willen veiligheid creeëren voor onze collega’s en hen coachen zodat ze zoveel mogelijk vanuit een gezonde volwassene interventies kunnen inzetten. We verbinden daarnaast een aantal theoretische stromingen met elkaar om zo een forensische groeiklimaat neer te kunnen zetten. Onze hoop is daarom dat als wij samen onze cliënten net iets beter kunnen voorzien in deze basisbehoeften, zij kunnen profiteren van deze veiligheid om zich genoeg te hechten zodat ze behandeling aandurven te gaan en kunnen groeien.

In de workshop willen we middels een aantal situaties uit het leefklimaat deelnemers laten ervaren hoe je vanuit de schematherapeutische basishouding interventies zou kunnen doen. Daarnaast gaan we in op hoe je collega’s zou kunnen coachen om de schematherapeutische benadering zo stevig mogelijk neer te zetten in een team en met elkaar in gesprek kan gaan over wat die gezonde volwassene in jou en van de ander nou eigenlijk precies is. We doen dit middels rollenspellen en meerstoelentechnieken waarin we modi van de cliënt en van jou als zorgverlener uitpluizen. Daarbij maken we gebruik van het kantenmodel van de Helpers en Helden en de i-modes van Bernstein – beide ontwikkeld voor het forensische werkveld.

Literatuur

Bernstein, D., Kersten, T. & Keulen-de Vos, M. (2015) Schematherapie voor psychopate en andere antisociale patiënten. In Handboek antisociaal gedrag en psychopathie.
Claassen, A., & Janzing, C. (2014). Het effect van Samenhangend Behandelen.
Farrel, Reiss & Shaw, (2014) Schematherapie in de klinische praktijk.
Helm, van der, P. (2019) Leefklimaat! Voor jeugd en volwassenen.
Helm, van der, P., Kröger, U., Schaftenaar, P. & Vliet, van, J. (2013). Leefklimaat in de klinische forensische zorg.
Janzing, C. & Kerstens, J. (2012). Werken in een therapeutisch milieu.
Schaftenaar, P. (2018) Contact gezocht.
Weerd, de, D., Slaa, S. & Muste, E. (2017) Handboek Sociotherapie.
Bernstein, D. P., Keulen-de Vos, M., Jonkers, P., de Jonge, E., & Arntz, A. (2012). Schema therapy in forensic settings. In M. Vreeswijk, J. Broersen, & M. Nadort (Eds.), The Wiley-Blackwell Handbook of Schema Therapy
Chakhssi, F., Kersten, T., de Ruiter, C., & Bernstein, D. P. (2014). Treating the Untreatable: A Single Case Study of a Psychopathic Inpatient Treated With Schema Therapy. Psychotherapy Theory Research & Practice Advance online publication. http://dx.doi.org/10.1037/a0035773
Dijk, J. van, Hornsveld, H. & Koolstra, T. (2015) EMDR en Schematherapie in H. Oppenheim, H. Hornsveld, E. ten Broeke & A. de Jongh (Red.), Praktijkboek EMDR deel II (493-534). Amsterdam: Pearson Benelux BV.
Farrell, J.M., Shaw, I.A., & Webber, M.A. (2009). A schema-focused approach to group psychotherapy for outpatients with borderline personality disorder: A randomized clinical trial. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 40, 317-328
Giesen-Bloo, J., Dyck, R. van, Spinhoven, P., Tilburg, W. van, Dirksen, C., Asselt, T. van e.a. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: A randomized clinical trial of schema focused therapy versus transference focused psychotherapy. Archives of General Psychiatry, 63, 649-658. Hare, R.D. (2003)
Keulen- de Vos, M., Bernstein, P & Arntz, A. (2014) Schema Therapy for Aggressive Offenders with Personality Disorders. In Tafrate & Mitchell (Ed.), Forensic CBT. A handbook for clinical practice (pp. 66-84).
Claassen, A. & S. Pol, (2015). Schematherapie en de Gezonde Volwassene. De Gezonde Volwassene in het Multidisciplinaire Team; De Sociotherapie en de Gezonde Volwassene, 141-155
Handleidingen SFT van KFZ